KONTAKT

Dział Ochrony Środowiska
Edukacja Ekologiczna
e-mail: edukacja@kzg.pl

Katarzyna Rawdanowicz
e-mail: k.rawdanowicz@kzg.pl
tel.: (58) 624 45 99 wew. 39

Anna Selwent
e-mail: a.selwent@kzg.pl
tel.: (58) 624 45 99 wew. 45

Kaskada Edukacyjna „Nie musimy śmiecić”

kaskadaKaskada edukacyjna Nie musimy śmiecić jest autorskim projektem realizowanym od 1999 roku na terenie Komunalnego Związku Gmin „Dolina Redy i Chyloni” z siedzibą w Gdyni. Z dużym zainteresowaniem środowiska nauczycielskiego była realizowana przez kolejne pięć lat. W tym czasie zdążyła zainteresować ponad 320 nauczycieli – trenerów Kaskady, którzy dzisiaj realizują już swoje własne pomysły i projekty edukacyjne, angażując do nich dzieci i młodzież ale także całą społeczność lokalną. Za sprawą Europejskiej Akademii Ekologii, od września 2005 roku, Kaskada ma wymiar ogólnokrajowy.

Podstawą konstrukcji Kaskady jest założenie, iż to właśnie nauczyciel jest głównym kreatorem zmian w społeczności szkolnej, zaś sama szkoła może stać się kreatorem zmian zachowań prośrodowiskowych całej społeczności lokalnej. Ważne by nauczyciele i szkoła chcieli i byli w stanie przygotować uczniów do podejmowania działań na rzecz własnego środowiska. Może się tak zdarzyć, kiedy to wychodzące poza program działania szkoły będą należycie wspierane przez samorządy lokalne (gminy i związki gmin), na których to barkach wszakże spoczywa reorganizacja gospodarki odpadami.

Założenia

Kaskada jest kompleksowym projektem, podstawą którego jest doskonalenie nauczycieli – trenerów i animatorów edukacji ekologicznej. Jej adresatami są nauczyciele poszczególnych poziomów edukacyjnych kształcenia ogólnego. Podstawą jej realizacji jest integracja środowiska szkolnego wokół zagadnień związanych z potrzebą kształtowania społecznej świadomości ekologicznej wśród młodego pokolenia jak również wśród dorosłych mieszkańców regionu. Zasadniczym jej celem jest podniesienie świadomości ekologicznej oraz przekazanie wiedzy praktycznej w zakresie właściwego postępowania z odpadami.

Projekt, w sposób atrakcyjny łączy wiedzę i szkolenie teoretyczne z zaprezentowaniem praktycznego zastosowania często innowacyjnych metod edukacyjnych jak również pozwala w praktyce doświadczyć i zaobserwować procesy, technologie i metody stosowane w ochronie środowiska w tym szczególnie w gospodarce odpadami. Realizacja projektu opiera się na wykorzystaniu i zastosowaniu w procesie edukacyjnym technologii multimedialnych i internetowych jako nowoczesnych narzędzi edukacyjnych.
Innowacyjność Kaskady przejawia się w motywacyjnym oddziaływaniu na nauczyciela, zachęcaniu go do szukania własnych nowatorskich rozwiązań w pracy dydaktyczno – wychowawczej poprzez wzorowanie się na propozycjach i wiadomościach zamieszczonych w poradniku oraz na umiejętnościach zdobytych podczas szkoleń.

Kaskadowe szkolenie nauczycieli powinno w efekcie przyczyniać się do tworzenia przez nauczycieli kreatywnych rozwiązań związanych z lokalnymi problemami oraz zmusić do poszukiwania współpracy na płaszczyźnie szkoła – środowisko lokalne. Pomocą są propozycje zamieszczone w pakiecie edukacyjnym, który stanowi punkt wyjścia w poszukiwaniu bardziej doskonałych oraz efektywnych przedsięwzięć edukacyjnych.

Zadania

Podstawowe zadania Kaskady to:

  • wyeksponowanie treści związanych z gospodarowaniem odpadami i nadanie im rangi priorytetu w kształtowaniu świadomości społeczeństwa poprzez aktywne zaangażowanie uczniów, ich rodziców oraz całej społeczności lokalnej,
  • dostarczenie uczestnikom projektu, informacji, kompetencji i praktycznych umiejętności umożliwiających kreowanie i realizację aktywnych działań na rzecz ochrony środowiska na rzecz społeczności lokalnej,
  • pozyskanie sojuszników poprzez przygotowanie merytoryczne oraz metodyczne nauczycieli, do realizacji edukacji ekologicznej w zakresie racjonalnego gospodarowania odpadami komunalnymi,
  • objęcie szerokim zasięgiem edukacyjnym społeczeństwa poprzez kaskadowe prezentowanie wiedzy i postaw wpływających na ogólną świadomość współczesnego człowieka.

Zakładane efekty

Zakładane efekty realizacji Kaskady są dalekosiężne. Realizacja projektu winna ostatecznie przełożyć się na aktywizację całej społeczności szkolnej oraz związanego z tą społecznością środowiska lokalnego, na rzecz ochrony środowiska naturalnego rozumianej jako podejmowanie lub zaniechanie działań umożliwiających zachowanie lub przywrócenie równowagi przyrodniczej poprzez:

  • przeciwdziałanie zanieczyszczeniom,
  • minimalizację powstawania odpadów
  • oraz ich prawidłowe zagospodarowanie.

W realizacji celów Kaskady najważniejszą rolę odgrywa edukacja nauczycieli, przyszłych trenerów oraz animatorów edukacji ekologicznej na terenie macierzystej placówki oświatowej. Od niej zależeć będzie:

  • świadomość celów,
  • zaangażowanie,
  • motywacja działania.

Zakładane efekty docelowe Kaskady to:

  • przygotowanie właściwych materiałów, procedur i osób, skutecznie wpływających na kształtowanie pro środowiskowych postaw wśród dzieci, młodzieży a za ich pośrednictwem dorosłych mieszkańców regionu,
  • wyodrębnienie i ugruntowanie zmian w postawach, poglądach i nawykach gospodarowania odpadami wytwarzanymi we własnych domach,
  • pozyskanie sojuszników tworzących pozytywny „klimat” odbioru treści związanych z reorganizacją gospodarki odpadami komunalnymi realizowaną w zasięgu lokalnym jak i ogólnokrajowym,
  • przygotowanie merytoryczne jak i metodyczne trenerów do realizacji zagadnień edukacji ekologicznej w zakresie racjonalnego gospodarowania odpadami,
  • objecie szeroki zasięgiem edukacyjnym społeczeństwa poprzez kaskadowe przekazywanie wiedzy i postaw wpływających na ogólną świadomość współczesnego człowieka.

Obszar działania

Kaskada edukacyjna Nie musimy śmiecić realizowana w ramach ogólnokrajowego programu pn. Europejska Akademia Ekologii realizowana była w roku szkolnym 2005/2006 na terenie czterech województw, tj. na terenie województwa:

  • pomorskiego,
  • zachodniopomorskiego,
  • podkarpackiego,
  • małopolskiego,

w rejonie działania pięciu związków między gminnych, tj.:

  • Komunalnego Związku Gmin „Dolina Redy i Chylonki” z siedzibą w Gdyni,
  • Celowego Związku Gmin R XXI z siedzibą w Nowogardzie,
  • Związku Gmin Dolnego Sanu z siedzibą w Stalowej Woli,
  • Komunalnego Związku WISŁOK z siedzibą w Rzeszowie,
  • Związku Gmin Dorzecza Wisłoki z siedzibą w Jaśle.
nfo osk

Projekt „Nie musimy śmiecić” prowadzony w roku szkolnym 2005/2006 w ramach ogólnopolskiego projektu edukacyjnego pn. „Europejska Akademia Ekologii” był współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska w Warszawie i Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Gdańsku. Podstawą realizacji kaskady była integracja nauczycieli różnych przedmiotów i poziomów nauczania wokół zagadnień związanych z potrzebą kształtowania społecznej świadomości ekologicznej wśród młodego pokolenia, jak i również dorosłych mieszkańców regionu. Na projekt składały się:

  • Kaskadowe szkolenie nauczycieli różnych poziomów kształcenie ogólnego,
  • Pakiet edukacyjny dla nauczycieli ( w tym poradnik metodyczny oraz inne narzędzia przydatne nauczycielowi w procesie dydaktycznym),
  • Realizacja autorskich/własnych projektów działań w zakresie edukacji ekologicznej dzieci i młodzieży oraz ich rodziców, jak również całej społeczności lokalnej.

Celem całego projektu było przybliżenie zmian zachodzących w środowisku przyrodniczym w wyniku oddziaływania człowieka. Stanowił on kompleksową propozycję metodyczną dla nauczycieli szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, która w doskonały sposób wspomagać może proces dydaktyczno-wychowawczy realizowany przez nauczyciela. W ramach Kaskady realizowane były następujące zadania:

A

Kurs doskonalący pn.: „Szkolenie trenerów regionalnych edukacji ekologicznej w zakresie gospodarowania odpadami. Kurs przeprowadzony w formie trzech dwudniowych zjazdów szkoleniowych łącznie z warsztatami terenowymi związanymi ze zwiedzaniem instalacji w zakresie gospodarki odpadami. Szkolenie skierowane było do przyszłych regionalnych trenerów edukacji ekologicznej. Zadaniem ich było przeprowadzenie w ramach kaskady edukacyjnej „Nie musimy śmiecić” szkoleń dla lokalnych trenerów edukacji ekologicznej. Ponadto każdy uczestnik szkolenia opracował i przedłożył na zakończenie kursu własny projekt realizacji na terenie macierzystej placówki oświatowej treści objętych szkoleniem.

B

Kurs doskonalący pn.: „Szkolenie trenerów lokalnych edukacji ekologicznej w zakresie gospodarki odpadami Nie musimy śmiecić”. Kurs dla trenerów lokalnych został przeprowadzony zgodnie ze szczegółowym planem i wymaganiami sprzężonymi ze szkoleniem trenerów regionalnych. Szkolenie prowadzili przeszkoleni wcześniej, a wspomniani powyżej, trenerzy regionalni. Każdy uczestnik kursu oprócz zwiedzenia instalacji w zakresie gospodarki odpadami, opracowywał i przedkładał własny projekt działań, realizujący na terenie swojej placówki oświatowej oraz w jej otoczeniu, treści objęte kursem.

Zadania trenerów lokalnych:

  • realizacja na terenie własnej placówki oświatowej i w jej środowisku, treści objętych szkoleniem,
  • przeszkolenie rady Pedagogicznej na terenie własnej placówki oświatowej w zakresie właściwej gospodarki odpadami powstającymi w naszych domach,
  • szkolenie nauczycieli w ramach wewnątrz szkolnego doskonalenie nauczycieli (WDN), – animowanie działań edukacyjnych.

Kurs szkoleniowy był formą doskonalenia nauczycieli. Zaświadczenie o ukończeniu kursu wydawało Ogólnopolskie Stowarzyszenie Komunalnych Związków Gmin z siedzibą w Długoszynie. Nadzór metodyczny objęła prof. dr hab. Danuta Cichy z Instytutu Badań Edukacyjnych w Warszawie.

1_s 2_s 3_s 4_s