Puszcza Darżlubska

Puszcza Darżlubska buki
Fot. Puszcza Darżlubska

Puszcza Darżlubska położona jest na północ od granic Wejherowa i doliny Redy. Tworzy ona zwarty kompleks leśny o łącznej powierzchni 15 908 ha, porastający wzgórza lekko falistej moreny dennej Kępy Puckiej i równinnego sandru piaśnickiego. Gleby tu występujące to gleby brunatne lub bielicowe oraz torfy i mursze, wytworzone na podłożu glacjalnym i fluwioglacjalnym. Podobnie jak w przypadku sąsiednich rejonów na rzeźbę terenu i warunki glebowe miało wpływ ostatnie zlodowacenie (bałtyckie), które wycofało się z tych ziem około 10 tyś. lat temu.

Obecnie Puszcza Darżlubska to w 90% lasy będące częścią nadleśnictwa Wejherowo. W skład ich drzewostanu wchodzą przede wszystkim: buk, sosna, świerk, dąb i olsza. Obszary moreny dennej porasta żyzna i kwaśna buczyna niżowa oraz grądy, natomiast teren równiny sandrowej pokrywa bór sosnowy. Należy również nadmienić, iż puszcza jest najbardziej wysuniętym na północ tego typu kompleksem leśnym w Europie.

Puszcza Darżlubska uznana za Obszar Chronionego Krajobrazu została w 1994 roku, zgodnie z postanowieniami Rozporządzenia Wojewody Gdańskiego nr 5, z dnia 8 listopada 1994 r. Łącznie z Trójmiejskim Parkiem Krajobrazowym tworzy ona Leśny Kompleks Promocyjny Lasów Oliwsko-Darżlubskich. Od zachodu puszcza graniczy z OChK Pradoliny Łeby-Redy, a od północy w niewielkim fragmencie styka się z granicami Nadmorskiego OchK. Taki układ obszarów chronionego krajobrazu tworzy korytarz ekologiczny umożliwiający migrację zwierząt. Na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Puszczy Darżlubskiej znajdują się dwa rezerwaty przyrody:”Darżlubskie Buki” chroniący fragment buczyny pomorskiej z okazałym starodrzewem oraz”Źródliska Czarnej Wody”, obejmujący ochroną zachowany w stanie niezmienionym, zespół źródlisk i rzadkich gleb o właściwościach rędzin wapiennych wraz z porastającą go unikatową roślinnością.

Obok wartości przyrodniczej puszcza ma też znaczenie historyczne i kulturowe. Jest ona częścią”Królewskiej Puszczy Darżlubskiej” słynącej w dawnych czasach z bogactwa zwierzyny i wielkich królewskich łowów. Związane są z nią dwa ważne wydarzenia historyczne. Pierwsze sięga roku 1462, kiedy to miała tu miejsce jedna z największych bitew wojny trzynastoletniej (polsko-krzyżackiej). Rozegrana 17 września, w okolicach wsi Świecino, bitwa okazała się zwycięska dla wojsk polskich. Kolejnym ważnym wydarzeniem historycznym związanym z ziemiami puszczy Darżlubskiej są dokonane przez hitlerowców masowe mordy na ludności cywilnej, w tym licznej inteligencji, działaczy samorządowych, nauczycieli, księży i urzędników Pomorza (głównie Wejherowa, Pucka, Kartuz i Gdyni). Jesienią i zimą na przełomie lat 1939 i 1940 zamordowano w lasach niedaleko wsi Piaśnica Wielka, około 12 tysięcy osób. Obecnie zdarzenie to upamiętnia Pomnik Ofiar Piaśnicy.

W obrębie lasów Puszczy, liczne są także niewielkie malownicze wsie często z cennymi zabytkami architektonicznymi. Jedną z nich jest Darżlubie, która jest też jedną z najstarszych miejscowości w tym regionie (pierwsza wzmianka z 1296). Wieś ta, od której wywodzi się nazwa puszczy, była przez kilka stuleci posiadłością Cystersów oliwskich. Do zakonu Cystersów należała również wieś Mechowo, w której oprócz zabytkowego kościoła parafialnego z 1742 r. znaleźć można niewielkie jaskinie pseudokrasowe wytworzone w piaskach wodnolodowcowych zwane”Grotami Mechowskimi”.

Dzięki swoim wartościom przyrodniczym, kulturowym i historycznym Obszar Chronionego Krajobrazu Puszczy Darżlubskiej jest doskonałym miejscem wypoczynku i rekreacji nie tylko ludności trójmiasta. Przez teren Puszczy przebiegają trzy szlaki turystyki pieszej (zielony”Puszczy Darżlubskiej”, niebieski”Krawędzią Kępy Puckiej” oraz czarny”Grot Mechowskich”), ścieżki rowerowe, trasy do jazdy konnej oraz dla narciarstwa biegowego. Wytyczone są tam także trzy ścieżki dydaktyczne:”Okolice jeziora Orle”,”Dolina Redy”,”Puszcza Darżlubska”.

Źródła:

  • Przewoźniak M., (red) 2001, Trójmiejski Park Krajobrazowy. Przyroda-Kultura-Krajobraz. Materiały do Monografii Przyrodniczej Regionu Gdańskiego, t. VI., Gdańsk.
  • Jankowska Z., 2000, Ochrona przyrody w województwie pomorskim – informator Regionalne centrum Edukacji Ekologicznej, Gdańsk.
  • Ellwart J., 2003, Kaszuby- Przewodnik turystyczny, Gdynia.
  • Rozporządzenie Wojewody Gdańskiego nr 5, z dnia 8 listopada 1994 roku.